Huis NL III — Leiden
2009 - 2012
house
commissioned by private client
honourable mention Hauser Award 2011
In het westelijk deel van het binnenstedelijke plangebied Nieuw Leyden (fase III), een gebied waar particuliere opdrachtgevers hun eigen huis kunnen ontwikkelen, ontwikkelden wij samen met onze zelfbouwende opdrachtgever Huis NL-III.
De planlocatie is een voormalig slachthuisterrein nabij het stadscentrum van Leiden. Dit gebied is door de gemeente bestemd als een experimentele woningbouwzone waar particulieren hun eigen huis kunnen ontwikkelen. Door de gemeente Leiden is een schematisch stedenbouwkundig plan verstrekt dat is gebaseerd op een grid-structuur van bouwkavels, welke door particuliere bouwers dienen te worden ingevuld. Het gebied is autovrij en bestaat in totaal uit meer dan honderd kavels. Wat betreft het uiterlijk van de woningen zijn er geen restrictieve, welstandelijke eisen, anders dan een vastgestelde bouwenvelop waarbinnen dient te worden gebouwd. De woning maakt deel uit van een ensemble van in totaal 9 woningen die in de vorm van een hoefijzer rondom een gemeenschappelijke tuin zijn gegroepeerd.
De woning is een massief en compact ogend lichaam dat het beschikbare vierkante grondvlak vrijwel geheel beslaat. Het bestaat uit twee bouwlagen welke aan de buitenzijde duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn; de bovenste, naar buiten geknikte laag, steekt iets uit ten opzichte van de onderliggende laag welke juist naar binnen knikt. Deze verzelfstandiging van de beide bouwlagen draagt bij aan de expressie van de gevel. Daarnaast maakt het duidelijk dat de woning, functioneel gezien, uit twee delen bestaat; een woongedeelte op de verdieping en een werkgedeelte op de begane grond.
Ook in ruimtelijk opzicht zijn beide verdiepingen sterk verschillend. Beide lagen hebben hun eigen ruimtelijke karakteristieken. Zo wordt de 1e verdieping gekenmerkt door een open relatie tussen de ruimtes onderling, alle ruimtes zijn onderling zonder tussenkomst van gangen met elkaar verbonden. Binnenwanden zijn zodanig geplaatst dat er een overhoekse zichtlijn ontstaat tussen de eetruimte en de woonruimte. Hierdoor wordt er extra dieptewerking gecreëerd. Daarnaast zijn de binnenwanden vrijgehouden van de buitenwanden waardoor het mogelijk is om in een continue lijn langs alle buitenmuren te bewegen. Waar de verdieping gekenmerkt wordt door een grote ruimtelijke dynamiek is de begane grond juist veel statischer in opzet. Hier zijn het de afgesloten, afzonderlijke kamers die de ruimte definiëren. Een extra accent krijgt de woning door middel van helder kleurgebruik. Op specifieke plekken worden de overgangen tussen binnen en buiten verbijzonderd door middel van een warme, zonnige geeltoon.
Woonhuis NL III is een bijzonder huis in de zin dat het bijna volledig gebouwd is door de opdrachtgever zelf; hij heeft zijn huis eigenhandig gemaakt. Op deze manier heeft hij het huis niet alleen tegen kostprijs gerealiseerd, hij raakte eveneens betrokken in het proces van architectuur maken. Als professioneel instrumentenbouwer van clavichords heeft hij zijn missie voltooid met veel vaardigheid, geduld en toewijding. Het resultaat is een betaalbaar en op maat gemaakt huis waarvan de architectonische kwaliteit is gelegen in de eenvoud. Het ontving een eervolle vermelding bij de Hauser Award 2011.